Araziye Hazırlık

Ekiplerin Oluşması

Arazi çalışması iki veya üç kuş gözlemcisi tarafından gerçekleştirilir.

Arazide deneyimli bir kuş gözlemcisinin varlığı hem veri kalitesi için, hem de güvenlik nedeniyle önemlidir. Çok tecrübeli bile olsa, araziye tek kişinin gitmesi daha az kuş kaydedeceği için ve güvenlik/sağlık nedenleriyle çok doğru olmaz. Ekip kalabalık olduğundaysa grup içi sohbet çalışma verimini düşürür. Grupta bir fotoğrafçının olması çalışmanın verimini çok artırır. Fotoğrafçı tanımı şüpheli kuşların, davranışların ve habitat tiplerinin fotoğrafını çekerek çalışmaya katkı sağlar.

Araç sahibi olmayan deneyimli gözlemciler bölgeyi tanıyan ve araç kullanan daha az deneyimli gözlemcilerle ekip oluşturabilir. Ekip oluşturmakta zorlanıyorsanız Atlas ekibiyle iletişime geçebilirsiniz.

Öncelikli Kareler

Türkiye Üreyen Kuş Atlası’nın çalışma alanının birimi, tüm Türkiye’yi kaplayan toplam 333 tane 50×50 kilometrelik karedir. Ancak ülkemizde hala nispeten az sayıda olan kuş gözlemcisinin 5 yıllık arazi döneminde tüm kareleri ziyaret etmesi olası görünmediği için bir satranç tahtası modeli kullanarak bu karelerin yarısının tamamlanmasını hedefledik.

Turquia-ajedrez
                                                                   Şekil 1. Satranç tahtası modeli

Gözlemciler, Kuş Atlası web sayfasındaki haritayı (http://kustr.org/kusatlasi) ve katılım formunu kullanarak kendilerine en uygun 50×50 kilometrelik kareleri rezerve eder. Kuş Atlası ekibi rezervasyon talebini görür görmez size ulaşır, çalışma için gerekli form ve belgeleri paylaşır ve aklınızdaki tüm soruları yanıtlar. 50×50’lik karelerin rezervasyonunun ardından ekip gözlemcilerle şu belgeleri paylaşır:

  • 50×50 km’lik karenin topografya ve vejetasyon haritası (bkz: Haritalar).
  • Seçilen karedeki 10×10 km’lik karelerin topografya haritaları.

(Bu haritalar bir PDF olup cep telefonunda Avenza Maps isimli uygulamayla (Android ve iOS) açılabilir.)

  • Seçilen karedeki üreyen olası türlerin listesi.  Bu liste Engin Gem tarafından “The Birds of Turkey” kitabının haritalarından  üretilmiştir.
  • Arazi Kayıt Formları.

Gözlemci seçtiği alana göre, biri erken (15 Mart ve 15 Mayıs), biri geç (15 Mayıs ve 15 Temmuz) üreme döneminde olmak üzere kendisine uygun iki tarih belirler. Bir 10’luk kareyi tamamlamak için gereken süre 1 gündür.

Arazi Tarihi

  • Arazi çalışmaları erken üreme dönemi (15 Mart – 15 Mayıs) ve geç üreme dönemi (15 Mayıs- 15 Temmuz) olmak üzere yılda iki kere yapılır.
  • Kuşların üreme dönemi, türe ve üredikleri bölgeye göre değişiklik gösterir. Örneğin karatavuk, orman toygarı, boz kuyrukkakan, kuzgun gibi türler erken üreme döneminde yumurta bırakırken, ak mukallit, çizgili ötleğen, arı şahini, kızıl sırtlı örümcekkuşu gibi türler geç üreme döneminde yumurta bırakır.
  • Kuşların üreme dönemi üreme alanlarının bulunduğu bölgeye göre değişir (bkz. Şekil 5).
  • Yükseklik de, arazi tarihinin belirlenmesinde önemlidir.
üreme-takvimi
Şekil 2. Bölgelere göre erken ve geç üreme dönemi