Karabatak (Phalacrocorax carbo) ve Tepeli Karabatak (Phalacrocorax aristotelis)

Tepeli karabatak (Phalacrocorax aristotelis) Türkiye’de en erken üremeye başlayan türlerdendir. Karadeniz, Ege ve Akdeniz kıyılarında genellikle karabatak (Phalacrocorax carbo) ve gümüş martılarla (Larus michahellis) karışık kolonilerin içinde yaşar. Kayalıklardan meydana gelen adaları, deniz inlerini ve sarp kayalıkları tercih eder.  Birds of Turkey’e göre türün doğrulanmış 12 üreme alanından en önemlileri Şile Adaları (175 çift), Ayvalık Adaları (100-150 çift), Foça Adaları (59 çift), Ildır Adaları (84 çift) ve Ordu, Akkuş Adaları’dır (90 çift). İstanbul’da Şile Adaları’ndaki büyük koloniler haricinde Haydarpaşa mendirekleri ve Ağva Kilimli Koyu’nda daha küçük koloniler halinde ürediği bilinmektedir. İstanbul Haydarpaşa Mendirekleri’nde 2005 yılından itibaren yuvalamaya başlamıştır. 2006’da 3 çift, 2007’de 10 çift, üremiştir. Bugün alanda yaklaşık 100 çift tepeli karabatak üremektedir. Tepeli karabataklar karabataklara göre su yüzeyine daha yakın mesafede uçar ve karabataklar içinde sadece denizde görülen tek türdür.

image_resize

Fotoğraf: Münevver Ulusoy

Genellikle kıyıya yakın kıraç ya da çok seyrek bitki örtüsü barındıran adalarda, denizin içindeki dik kayalıklarda ve anakaradaki sarp kayalıklarda genellikle koloni halinde ürer. Kuluçkadaki yumurta sayısı 2 ile 5 arasındadır.

Fotoğraf: Alihan Vergiliel

Fotoğraf: Alihan Vergiliel

Türkiye’nin üreyen yerli kuşlarından olan karabataklar da (Phalacrocorax carbo) üreme giysilerine bürünmeye başladı. Üreme döneminin erken evrelerinde karabatakların karın kısımda büyük beyaz benekler oluşur. Bu benekler Haziran ayı dolaylarında, yine erkenden kaybolur.

Fotoğraf: http://www.audubon.org/field-guide/bird/great-cormorant

Fotoğraf: http://www.audubon.org/field-guide/bird/great-cormorant

Karabataklar 20 ile 2000 arasında bireyden meydana gelebilen koloniler halinde ürerler. Bu koloniler bazen yalnızca karabataklardan meydana gelirken bazen gri balıkçıl (Ardea cinera) ve küçük ak balıkçıl (Egretta garzetta) ile karışık halde olabilir. Bir karabatak çiftinin tepeli pelikanlarla (Pelecanus crispus) birlikte yerde ürediği bile görülmüştür (Dil Gölü, 2004). Karabataklar yuvalarını adalarda ve iç sularda (ya da yakınlarında) bazen kısmen sular altında kalmış ağaçlara, sarp kayalıklara, açık denizlerdeki adalara ve sazlıklara yapar. Karabataklar genellikle 3 ile 5 arası yumurta bırakır ve kuluçka süresi 28-31 gündür. Her iki cinsiyet de kuluçkaya yatar.

Kaynak:

Kirwan, Guy, et al. The birds of Turkey. Bloomsbury Publishing, 2010.

Bacak, E., Özkoç, Ö.Ü., Bilgin, S., Beşkardeş, V., İstanbul Kuşları, Mart, 2015. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, 1. Bölge Müdürlüğü.

http://www.audubon.org/field-guide/bird/great-cormorant