Yazar arşivleri: Eylül DİZDAROĞLU

Arazi Günlükleri: Side

Yaklaşık 5 yıldır kuş gözlem çalışmaları yapıyorum. Kuş Gözlemlerime 2012 yılında yabancı gözlemcilere balık baykuşu turları yaparak başladım. Balık baykuşunu bulmak için dere tepe ve dağ – ova gezmek beni müthiş etkilemişti.

17626244_294316904338677_7123040394343686634_n

Fotoğraf: Lider Sinav

Balık baykuşu grupları ile bağlantılı olarak ve Soner Bekir ve Kerem Ali Boyla ile diğer kuş türlerinin gözlemine de başladım ve bu müthiş iyi oldu. İşin içine girdikçe daha da girdim ve bu işi çok sevdim. Bugün ben çarşıya alışverişe ya da fırına ekmeğe dahi gitsem yanımda fotoğraf makinemi götürürüm. 5 yıl içinde ama esas itibariyle 2015 yılından bu yana toplam çektiğim kuş resmi sayısı -tür değil toplam- yaklaşık 10 bin karedir.

Çektiğim kareleri Antalya kuş gözlem topluluğu facebook sayfasında paylaşmaya başladım. Çok resim çekmiştim ama tür bilgisi konusunda çok ciddi çalışmalarım olmamıştı. Antalya kuş gözlem topluluğu ile kuş türlerini tanımlama konusuna da ciddi olarak eğilmeye başladım.

Antalya Kuş Gözlem Topluluğundan Özlem Saygın’ın “Kuş atlası Side karesini yapmak ister misiniz?” Sorusu geldiğinde bu konuda ve Kuş Atlası çalışmaları konusunda Kerem Ali Boyla ile ilgili facebook paylaşımları dışında hiç bir bilgim yoktu. Sorunun içinde kuş geçtiği için cevabım elbette hemen evet olacaktı ancak türleri tanımlama konusundaki eksikliğim ve kuş atlası karesi konusunda hiç bir şey bilmediğim için cevabın içine “olabilir” i ekledim, “evet olabilir” dedim.

Lider Sinav’ın telefonla araması ve konuyu kısaca anlatması ile bilgilendim ve her gün düzenli olarak kamera ile 8 km yürüdüğüm için bu işe hazırdım da. Kuş Atlası Side karesi yaparken serbest gözlem de uygun 2 gün belirledik.

Lider beyden gelen emaildeki atlas haritası ile; 1’i boğaz denilen Manavgat ırmağı deniz ağzında diğeri ise 50’lik kare içinde olan Akseki bölgesi 10’luk karelerine 28 ve 29 Mart olarak karar verildi. Aslında benim uzmanlık alanım olan ( 🙂 )balık baykuşu nedeniyle Nisan sonu daha uygundu ancak konu balık baykuşu değildi. Lider bey tüm türler için geç üreme döneminde bir çalışma daha olması gerektiğini ve erken üreme dönemi olarak 28/29 Mart’ın uygun olduğunu söyledi ve 28/29 Mart için karar kıldık. Günler hızla geçti ve beklenen tarihler geldi.

27 Mart günü Side Ilıca Kumköy kavşağında Antalya’dan Lider beyi getiren Manavgat otobüsünü beklerken bir otobüs durdu ve genç bir arkadaş indi. Ben biraz uzaktan izliyordum çünkü bu beklediğim otobüs olmalıydı, vakit gelmişti. Otobüs muavini bagajı açarak içerden koca 2 bavul alıp o genç arkadaşa verdi. Ben o arkadaşı Lider bey sanmıştım ve bagajdan valiz alınacağını bekliyordum bavulları görünce İngilizlerin LoL dedikleri (laughing out loud) şekilde güldüm:) Otobüs devam etti- Lider bey durağı kaçırmıştı. Bir süre sonra karşı taraftan geldi. İleride otobüsten inip dolmuşla gelmişti.

Küçük bir toplantının ardından o günkü deniz kıyısı civarı yürüyüşümde çektiğim kuş karelerini Lider beye gösterdim. O Bölgeyi görmek istedi. Beraber akşam çökmeden o bölgeye giderek keyifli bir kısa serbest gözlem yaptık.

Ertesi gün erzaklarımızı ve malzemelerimizi yükleyerek saat 05:45 gibi yola çıkarak yaklaşık 80 km keyifli bir yolculuktan sonra Akseki 10’luk karesine vardık. Yükseklik nedeniyle (1100 metre) hava oldukça soğuktu ancak gözleme başlayınca habitat içindeki kuşlar içimizi ısıttı ve hiç üşümedik. Torosların inanılmaz keyif veren doğasında gürültü toz ve insan kalabalığından uzak gün boyunca habitat içinde 2 sistematik gözlem ve serbest gözlemler yaptık.

özcan

Fotoğraf: Özcan Kılıç

29 Mart Çarşamba günü Manavgat Alanya arasında Okurcalar ve Alara ‘ da denize yakın ırmak bölgesinde ve biraz içerilerde gözlemimize devam ettik. Çok verimli bir habitat içinde erguvani balıkçıl, beyaz balıkçıl, akgerdanlı ötleğen, kerkenez, kızıl şahin, su çulluğu, maskeli ötleğen, baştankara, yalıçapkını, atmaca gibi bir çok kuş türleri gözlemledik.

Lider beyle beraber 2 gün boyunca İnanılmaz keyifli bir kuş atlası gözlem çalışması yaptık. Göçmenlerin henüz bölgeye tam olarak gelmemesi nedeniyle çok fazla tür görme şansımız olmadı ancak yine de hem Lider beyi, hem de beni heyecanlandıran bir çok tür gördük.

17634609_294316614338706_3027786163383915563_n

Fotoğraf: Özcan Kılıç

Bu güzel sistemli çalışmada vaktin nasıl geçtiğini anlamıyorsunuz – yorucu ama zerre kadar yorgunluk hissetmiyorsunuz ve her saniyesi müthiş bir keyif veriyor… o kadar keyif verici ki ikinci gün şunu dedim: kuş gözlem ülkemizde tüm okullarda zorunlu ders olmalı.

Kuş Atlası Ankara Buluşması

Kuş Atlası bölge toplantılarının sonuncusu için geçen hafta Ankaralı kuş gözlemcilerle Doğa Araştırmaları Derneği’nde bir araya geldik. Ankara, Türkiye’de kuş gözlemcilerinin en yoğun toplandığı şehirlerden biri.

Barındırdığı yaklaşık 227 üreyen kuş türüyle, Ankara’nın kuş potansiyeli de oldukça yüksek ve dikkuyruk, küçük akbaba, kara akbaba, toy gibi kritik türler için önemli üreme alanlarına sahip.

Kuş Atlası Ankara buluşması Kuş Atlası ekibi ve kuş gözlemciler arasında interaktif bir toplantı şeklinde geçti. Toplantıda önce Kuş Atlası’nı ve arazi metololojisini anlatan sunumlar yapıldı. Daha sonra Ankara çevresinde eksik kalan Atlas kareleri, eksik kalan türler, 2017 rezervasyonları gibi konular konuşuldu. Ankara, barındırdığı kuş gözlemcisi sayısı bakımından ülkenin önde gelen şehirlerinden olmasına karşın henüz Ankara ve çevresindeki karelerin hiçbiri tamamlanmış değil. Bu nedenle 2017 yılı hedefleri toplantının önemli konuları arasındaydı.

Toplantının ikinci yarısında eBird kayıt girişi ve eBird veri tabanının sunduğu olanaklar üzerine küçük bir workshop gerçekleştirdik. Atlas karelerinde kullanılan UTM ve MGRS projeksiyonları anlatıldı, eBird’e uyumlu koordinat sistemlerinden ve alternatiflerinden söz edildi. Biz bu buluşmadan çok keyif aldık. Umuyoruz ki bölge toplantılaırının sonuncusu tüm katılımcılar için verimli ve keyifli geçmiştir.

Katılımcılar:

Ayse Baş
Başak Gülseren Baba
Burak Tatar
Cansu Özcan
Cenk Polat
Elif Deniz Ülker
Emre Egemen Satılmış
Gökçe Bozok
Güler Bozok
Itri Levent Erkol
İlker Özbahar
Kaan Özgencil
Kurthan Korutürk
Lütfi Berk Yılmaz
Murat Yıldız
Mustafa Berkay Şahin
Nur Özcan
Osman Erdem
Sait Baş
Seda Avı
Süleyman Ekşioğlu
Tayfun Sel
Tolunay Cankara

Filling the Gap: the first Breeding Bird Atlas of Turkey

VoWe-2017-01-U1Kuş Atlası Die Vogelwelt’de! Türkiye Üreyen Kuş Atlası’nın bulgularını anlatan makale uluslararası hakemli ornitoloji dergisi Die Vogelwelt’de yayımlandı. Türkiye’yi köy köy gezerek Atlas karelerini dolduran, kuşların yeni üreme alanlarını keşfeden, bulgularını Kuş Atlası’yla ve tüm kuş gözlemcileriyle paylaşan ve bu yayının ortaya çıkmasını sağlayan tüm Atlas gönüllülerine tebrikler!

Önümüzde 2017 baharı var. Türkiye haritasını tamamlamaya hazır mısınız?

Makalenin PDF dosyasına aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilir, dergiyi resmin üzerindeki bağlantıdan inceleyebilirsiniz.

Not: Kuş Atlası, bu makalenin poster sunumuyla Birdnumbers 2016 konferansında ikincilik ödülü almıştı.

 Filling the Gap: The first Breeding Bird Atlas of Turkey

Kuş Atlası Samsun Buluşması

20170224_150119Kuş Atlası bölge toplantılarının üçüncüsünü geçtiğimiz hafta Samsun On Dokuz Mayıs Üniversitesi’nde gerçekleştirdik. 25 Şubat Cuma günü Atlas gönüllülerinin ve On Dokuz Mayıs Üniversitesi Kuş Gözlem Topluluğu’nun katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda Atlas çalışmaları anlatıldı, Samsun’da üreyen kuşlarla ilgili bilgiler paylaşıldı.

20170224_160547

Kızılırmak Deltası’nı içinde barındıran Samsun bölgesi boz ördek, elmabaş patka, yeşil çıvgın, küçük sinekkapan gibi diğer bölgelerde nadir üreyen türlerin önemli üreme alanlarından biri. Ördekler ve kıyı kuşları gibi sistematik çalışmalarda kaydedilmesi zor türleri barındırdığı için, bölgede serbest kayıtların önemi yüksek.

 

20170225_095105Toplantıda sunumların ardından eBird kayıt girişi ve eBird’ün veri paylaşımıyla ilgili sunduğu olanaklar anlatıldı. Atlas için eBird’e nasıl kayıt girileceği uygulamalı olarak gösterildi.

26 Şubat Cumartesi günü, OMUKUŞ’la pilot bir arazi çalışması yaptık. Arazide Atlas çalışmalarında büyük kolaylık sağlayan Avenza Maps uygulamasını kullandık ve eBird telefon uygulamasını kullanarak kayıt girdik.

20170225_095131 20170225_091030

Toplantıya katılım gösteren ve katkıda bulunan tüm OMUKUŞ ekibine, organizasyonun gerçekleşmesini sağlayan Kiraz Erciyas Yavuz ve Ömral Ü. Özkoç’a teşekkür ederiz.

Not: Samsun’da üreme dönemi Nisan’ın ikinci haftası başlıyor. Bölgeyi ziyaret ettiğinizde eBird’e girdiğiniz serbest kayıtlarla siz de Atlas’a destek verebilirsiniz!

Kuş Atlası İstanbul Buluşması

Geçtiğimiz Perşembe akşamı Kuş Atlası ekibi olarak İstanbul’daki kuş gözlemcileriyle buluştuk. Toplantı Yuva Derneği ev sahipliğinde gerçekleşti.

Toplantıda Lider Sinav ve Eylül Dizdaroğlu, İstanbul ve çevresinde atlas çalışmasının geldiği durumu anlatan bir sunum yaptı. Tamamlanan ve eksik kalan Atlas kareleri, eksik kalan türler, 2017 rezervasyonları gibi konular konuşuldu ve 2017 arazi hedeflerinden söz edildi.

İstanbul çevresi, sahip  olduğu kuş gözlemci kapasitesi sayesinde Atlas çalışmasında en kısa sürede tamamlanmaya yaklaşan bölge. Şu ana kadar bölgede toplam 7 tane 50’likte çalışıldı ve bunlardan 5’inin hem erken, hem de geç dönem arazi çalışmaları tamamlandı. Bu nedenle toplantıda eksik kalan karelerden çok, tamamlanan karelerde üreme kodu alınmamış türler ve bu türlerin nasıl bulunabileceği üzerine konuştuk, karşılıklı fikir alışverişinde bulunduk. Baykuşlar, yırtıcılar ve ağaçkakanlar İstanbul çevresinde yapılan Atlas çalışmalarında en çok eksik kalan gruplar. Türkiye genelinde Atlas çalışmalarında en büyük boşluğun olduğu gruplar sulak alan kuşları, yırtıcılar, baykuşlar ve gece kuşları, ağaçkakanlar, orman kuşları ve dağ kuşları. İstanbul’da eksik kalan gruplar da bununla örtüşüyor. Bu grupları üreme koduyla kaydedebilmek için izlenebilecek serbest çalışma yöntemleri toplantıda konuşulup tartışıldı.

Toplantının önemli konularından biri Atlas çalışmalarının veri tabanını oluşturan eBird oldu. eBird kayıt girişi, eBird’ün veri paylaşımıyla ilgili sunduğu olanaklar, GPS kullanımı, Atlas için büyük kolaylık sağlayan Avenza Maps uygulaması gibi konular konuşuldu, bunların uygulaması yapıldı.

Biz bu toplantıdan çok keyif aldık. Umuyoruz ki toplantımız İstanbullu kuş gözlemciler için de keyifli geçmiştir.